Elephant nature camp

En dan eindelijk was het zover en werden we opgehaald om naar het Elephant Nature park te gaan. Twee jaar geleden wilde ik hier ook al zo graag naar toe maar was het er niet van gekomen en verleden week was er geen plek en dus zijn we speciaal hiervoor weer terug gekeerd naar Chiang Mai. Om 8.30 werden we opgepikt met een minivan en ontmoeten we de 9 andere bezoekers/ vrijwilliger voor die dag. Onze gids Andy heet ons welkom en verteld wat de bedoeling is van de dag en laat ons vast in de bus een filmpje zien van de do en dont's in het park en daarop volgend een soort van promotiefilm van het park. Ik had me natuurlijk al ingelezen over het park en het leed wat er schuil gaat achter het olifanten toerisme en geloof me, dit is afschuwelijk. Nu ben ik sowieso al een huilebalk maar als het om dierenleed gaat kan ik er helemaal wat van en waarvoor ik bang was gebeurde in nog geen minuutje na het starten van de film, dikke tranen. Wat kunnen wij mensen dieren toch verschrikkelijke dingen aan doen. Gelukkig weet ik dat het park waar we nu naar toe gaan goed is voor hun bewoners en ik hoop dat wij vandaag een steentje kunnen bijdragen. Een kleine domper om te verwerken, we gaan geen olifanten wassen vandaag omdat het de laatste paar dagen te koud is geweest en ze vrij snel onderkoeld raken.

Lek Chailert is de naam van de vrouw die in de jaren 90 het Elephant Nature park heeft opgericht. Waar ooit 4 olifanten konden genieten van hun welverdiende rust mogen nu 66 olifanten hun eigen leven leiden en worden er opnieuw families gevormd en vriendschappen voor het leven gesloten. Alle olifanten zijn voor veel geld opgekocht of geschonken en door donaties kan het reservaat blijven bestaan. De volwassen mannen leven gescheiden van de vrouwen en in het kamp wordt er niet gefokt met de olifanten. De mannen lopen ook niet los rond in het park omdat ze agressief en onvoorspelbaar kunnen zijn of zoals Andy zegt "ondeugend". Er lopen enkele peuters en tieners in het park rond die hier geboren maar niet verwekt zijn. Kleine jongens mogen bij hun moeder blijven tot ze tiener zijn en daarna verhuizen ze naar het mannen kamp. Bijna alle olifanten die in het reservaat leven hebben de Phajaan Ceremonie meegemaakt, vandaar dat veel van deze dieren niet terug kunnen naar het wild, ze zijn niet in staat zelf te kunnen overleven. Ook mankeren bijna alle olifanten, op de kleintjes na, lichamelijk wel wat. Dit kan zijn een versleten rug, gebroken heupen/ poten of zelfs geamputeerde poten omdat ze helaas slachtoffer zijn geworden van een landmijn of klem. Sommige olifanten zijn blind.

De Phajaan Ceremonie is ontstaan in de bergstammen in India en Zuidoost-Azië in de gebieden waar olifanten van nature voorkomen. Vanuit de overtuiging dat de stam sjamaan de geest en het lichaam van een olifant kon scheiden is deze ceremonie ontstaan. Door de wilde en eigenzinnige geest van het lichaam te scheiden, zou de olifant onder de controle van zijn mahout (olifanten verzorger) komen. Hier werd veel tijd in gestoken zodat de olifant en zijn mahout een vertrouwensband konden opbouwen die gebaseerd was op wederzijds respect.

Deze ceremonie gaat tegenwoordig gepaard met veel geweld en mishandeling. De mahout wil snel geld kunnen verdienen en geen jaren investeren in een vertrouwensband met zijn olifant. De Phajaan Ceremonie heeft nu niets meer te maken met het scheiden van geest en lichaam, maar met het breken van de ziel, ook wel de crunch genoemd, van de olifant. Bij de Phajaan Ceremonie wordt het jonge dier gescheiden van zijn moeder en opgesloten in een kooi constructie waarin het zich niet kan bewegen. Door het continu toedienen van pijnprikkels met messen, haken en stokken, vaak tot bloedens toe, wordt het olifantje onderdanig gemaakt. Dit kan dagen soms weken duren. Op het voorhoofd en de wangen van de olifanten zie je vaak een lichte verkleuring van de huid, dit is littekenweefsel. Deze plekken zijn overgevoelig gemaakt tijdens de ceremonie zodat de mahout maar een lichte pijnprikkel hoeft te geven om de olifant naar links of rechts te laten bewegen.

Zodra de olifant onderdanig is, wordt hij jarenlang getraind. De olifantenhandel is lucratief. Er wordt ontzettend veel geld mee verdient. Een olifantje van twee jaar oud die allerlei trucjes kan is al gauw zo’n 20.000 euro waard. Zodra het hier te oud voor wordt is het goed voor een trekkingskamp. De rug van een olifant is bol en de wervels hebben lange smalle uitsteeksels en is dus helemaal niet geschikt voor het dragen van zware lasten. Het zadel weegt zo’n 100 kilo en tel daar nog twee of drie John's en Ela's bij op.

En ga ervan uit dat de olifant deze tocht niet alleen met jou maar elk uur opnieuw loopt. Wat je ziet is dat deze olifanten veel stereotype gedrag laten zien zoals heen en weer wiegen. Zo wordt verteld dat olifanten alle trillingen waarnemen met het voeten en dat deze super gevoelig zijn, door het wiegen proberen ze om te gaan met alle prikkels die zij binnen krijgen in bijvoorbeeld een drukke stad zoals Bangkok. Zo triest om te zien, het doet me zelfs een beetje denken aan de cliënten waarmee ik werk, zij laten ook vaak dit soort gedrag zien om zich staande te houden in de grote, boze wereld.

Buiten de kuddes olifanten leven er in het park ook nog groepen waterbuffels, katten en meer dan 400 honden. Alle honden en katten zijn van straat gehaald of weggehaald bij mensen die er niet fatsoenlijk voor konden of wilden zorgen.

En zo gebeurt het dus dat er elke dag grote groepen mensen vrijwillig hun handen uit hun mouwen steken op deze fantastische plek. Sommige voor een dag, andere maximaal voor een week. En het gebeurt met grote regelmaat dat er geen plek is om hier een handje te helpen want dan lopen er teveel mensen in het park en dit komt niet ten goede van de dieren. Want waar je ook loopt in dit park overal staan de dieren centraal. Stoelen met kussens worden meestal bezet gehouden door de honden en de katten en wij mensen zijn druk bezig met bemiddelen en onderhandelen voor een plek. Wat liefde en aandacht ruilen voor een plek? Ook mogen ze overal komen. Waar je ook kijkt hangen flyers met foto's van honden met hun karakter eigenschappen die klaar zijn om geadopteerd te worden. In het park mag je alles aaien wat geaaid wil worden behalve de honden met de rode sjaaltjes om hun nek, deze zijn er door traumatische ervaringen nog niet klaar voor. Katten die graag gekroeld willen worden kiezen strategische plekken zodat iedereen die langs ze heen loopt hun niet kan weerstaan. En de olifanten? Die gaan waar ze willen, iedere olifant met zijn eigen mahout. De olifant bepaalt de richting en zijn personeel sjokt er achteraan, fantastisch toch?

En dan kom je daar, we hebben allemaal wel eens een olifant gezien toch? Maar ik kan je vertellen dat er echt naast staan behoorlijk indrukwekkend is. We begonnen met de ochtend snack verzorgen van de olifanten. En olifant eet gemiddeld zo' n 10% van zijn eigen lichaamsgewicht per dag. Wat John en ik ons gelijk afvragen is: hoe kom je aan zoveel voer voor 66 olifanten en hoe regel je het transport? Andy verteld ons dat alle middelen worden gekocht bij boeren rondom het park. Op het voederstation liggen rekken vol met watermeloenen die in stukken worden gesneden en samen met kleine komkommers in grote manden naar de olifanten worden gebracht. We staan op een platform en zo sta je oog in oog met de vriendelijke reuzen. Blijf achter de rode lijn wordt al snel door iedereen vergeten. Als ik mijn hand ophou volgt er al snel een natte slurf die het van mijn hand of snoept. Het voelt anders aan dan ik verwachte, nat en koud maar de aanraking is zacht.

Na het snacken gaan we aan de wandel en lopen het park in om kennis te maken met enkele kuddes. Wat mooi is om te horen is dat olifanten hun eigen kuddes/ familie maken. Sommige van hun wonen een poos alleen in het park omdat ze niet snel aansluiting vinden bij een kudde maar als ze dan geaccepteerd worden zijn het vrienden voor het leven en zorgen ze goed voor elkaar. Een baby heeft een moeder, een tante en een nanny in de groep en deze communiceren goed met elkaar en weten precies wanneer ze welke zorg moeten leveren. Maar ook kuddes met alleen oudere olifanten houden elkaar goed in de gaten. Wat opvalt is dat de meeste olifanten je waarnemen maar negeren, een enkeling is erg nieuwsgierig en komt op ons aflopen om gedag te zeggen. Een daarvan is Tilly, vrolijk maar rustig komt ze op ons aflopen om ons te begroeten. Andy verteld ons dat haar mahout olifantjes uitsnijdt uit hout die lijken op Tilly, deze kunnen toeristen kopen en het geld gaat dan naar deze mahout die zo zijn salaris een beetje bij elkaar harkt, want echt wat verdienen mensen hier weinig. Het klinkt een beetje gek om te zeggen dat je ze kunt aaien maar het kan en ze lijken hiervan te genieten. Hun huid voelt koel en gerimpeld aan en sommige zijn vrij harig. Als ik zo dicht bij sta word ik toch wel een beetje emotioneel van alles. Het is gewoon heel indrukwekkend, je voelt je nietig, in je achterhoofd weet je dat als ze willen ze je met gemak vermorzelen, waarom doen ze het eigenlijk niet? Na alles wat wij mensen ze hebben aangedaan! Maar ze zijn kalm en vriendelijk. Nou tot nu toe niet echt spannend toch? Wacht maar tot na de lunch.

De lunch was echt super verzorgd, lekker gegeten en daarna was er nog wat vrije tijd om wat rond te kijken.

Na de lunch was het voor de olifanten weer snacktime dus met grote manden met meloenen trokken we erop uit. Ze waren zo hongerig dat er van voeren niks kwam, ze pakte het zelf uit de manden en alles was zo op. Toen gingen ze verder met stukken stam van een bananenplant, die schijnen veel sap te bevatten in de binnenkant dus die slimmeriken kraken en pellen alles met hun slurf, niet met veel finesse dus we werden lekker nat gespetterd.

Na een stukje gelopen te hebben komen we bij de volgende kudde, 5 dames en een baby boy Navann van 3,5 jaar. Navann is een deugniet, dat zie je meteen, als hij ziet dat ze hem even niet in de gaten houden probeert hij ervan door te gaan maar wordt telkens weer terug naar de kudde gehaald, zo leuk om te zien. Wij daar foto's maken, mensen gaan voor de kudde zitten voor een groepsfoto etc. Ik kijk naar die moeder en zie dat zij star vooruit kijkt en dat haar oren dreigend naar voren staan, dus ik zeg tegen John: moet je kijken, die ziet er niet vrolijk uit. Waarop John zegt, ik zag het ook maar ik heb gedaan zoals ik bij de katten altijd doe en volgens mij werd ze daar rustig van. Haha, lekker mannetje, MacGyver en nu ook nog de olifantenfluisteraar. Maar goed, moeder kijkt om zich heen en haar blik kruist die van haar mahout. Ze kijkt hem strak aan en doet een stap uit de kudde, mahout praat wat tegen haar, duwt wat en ze stapt terug. Weer die oren naar voren, stapje naar voren, net of ze haar mahout aan het testen was. John en ik kijken om ons heen, waar reageert ze op, vanwaar die onrust? Opeens komt er zo'n 2000 kilo in beweging, niet van plan om zich te laten stoppen door haar eigen mahout, Andy begint achteruit te lopen en waarschuwt ons, mahout nummer 2 en 3 erbij en na wat duw en trekwerk loopt ze terug naar de kudde. Pffff....best spannend kan ik je vertellen maar we grinniken (zenuwen) er wat om en de foto sessies gaan weer verder. Opeens horen John en ik in de verte het geluid van een zaag achter ons, we kijken en draaien ons weer om naar de kudde. We zeggen nog: lijkt wel of ze daar op reageert. En met dat wij het zeggen stapt moeder uit de kudde, gelijk paniek onder de mahouts en Andy, die begint te lopen en verteld dat we weg moeten. Rechtop ons af, dus wij maken dat we wegkomen. Eerst snelwandelend maar vervolgens hardlopend, mahouts achter haar aan, niemand kon haar bijhouden, ongeveer 100 meter, op die zaag af. Nadat ze ons was gepasseerd en wij konden kijken wat ze van plan was vonden we het wel grappig. Nou die man die aan het zagen was niet en die stopte ook onmiddellijk. Dus mama weer sjokkend terug naar de kudde. Begint opeens Navann te krijsen want die krijgt door dat z'n moeder er niet is. Nou joh, die moeder, die trompettert zo hard en er zat zoveel emotie in dat ik het kippenvel op mijn hele lichaam had staan, je hoorde bij Navann en moeder de paniek en je voelde ook meteen de dreiging. En opeens begonnen en de achtergebleven kudde en de moeder elkaar tegemoet te rennen. Nou paniek in de tent, rennende mahouts en wij met klotsende oksels achter Andy aan weg van de kudde.

John en ik praten terwijl we weglopen met elkaar dat het wel spannend maar ook wel gaaf was wat we net hadden gezien en opeens versnelt John zijn pas. In eerste instantie dacht ik die ziet een vogels maar er ontstaat commotie. Dus ik kijk eens goed. Vanaf de andere kant van de rivier heeft een kudde besloten dat het snacktime is en steekt de rivier over. Leuk! Maar zo te zien niet verwacht door de mahouts want de kudde is al op de kant en hun moeten het water nog door. Kudde heeft aardig de spurt erin en komen aan bij het restaurant. Om het restaurant staan allemaal grote stenen zodat de olifanten niet te dicht bij kunnen komen. Nou ik kan je vertellen, de kleintjes wel hoor, dus die beginnen daar baldadig de bananenplanten uit de tuin te trekken. En je kon duidelijk zien dat ze dat echt deden voor de reactie, mahouts komen van alle kanten met watermeloenen om ze weg te lokken en dat lukt aardig. Maar eentje heeft een ander plan, ze loopt weg van de groep en gaat weer richting de rivier, mahout houdt haar tegen en wat doet die aap! Ze draait zich om en loopt zo, heel ondeugend, de eerste treden van de trap van het restaurant op, echt te leuk. Wij zeiden tegen elkaar, je zou zo zeggen dat ze er om moest lachen, zo'n ondeugend hoofd had ze. Een mahout verteld ons dat dezelfde olifant het jaar daarvoor gewoon midden in het restaurant stond en zichzelf een het bedienen was. Fantastisch toch? En weet je wat het mooie is? De eigenheid en het eigen initiatief van de olifant wordt gewaardeerd en niet bestraft en zo worden ze in hun waarde gelaten. Echt zo mooi!
Moe van alle indrukken kijken John en ik elkaar aan in de bus onderweg naar het hotel. We zijn het met elkaar eens, wat was dit een fantastische ervaring om mee te mogen maken.